DE TOUR IS OORLOG, FIETSEN IS VECHTEN In 1928 deed voor het eerst een ploeg uit Australië en Nieuw-Zeeland mee aan de Tour de France. Het was een van de zwaarste rondes ooit: 5476 kilometer over onverharde wegen, in een vaste versnelling, met spiegelgladde remmen. Niemand verwachtte dat de nieuwelingen de eindstreep zouden halen, zijzelf het allerminst.

Boven het stuur van een naamloze Nieuw-Zeelander koersen we met het peloton mee door het Franse landschap, dat onlosmakelijk verbonden blijkt met de laatste oorlog, de Grote Oorlog. Naarmate de renners de slagvelden van het noorden naderen wordt de Tour voor de verteller een hallucinante, door cocaïne en opium gestookte hellevaart naar het verleden van zijn familie. Een verleden dat nauw verweven is met de trauma’s van een hele verloren generatie. Snelheid, pijn, het gezwoeg in de bergen, de weigering om op te geven: het wordt allemaal invoelbaar gemaakt. Wielrennen is oorlog, de renners zijn elkaars wapenbroeders. En je rijdt en zweet en bloedt met ze mee.

Let op: deze boekrecensie bevat spoilers!

Een vijftal mannen vanuit het verre Australië en Nieuw-Zeeland staan in 1928 voor het eerst aan de start van de Tour de France. Ze hebben geen flauw idee wanneer ze precies moeten starten met hun ploegentijdrit en hopen maar op het beste. Deze Tour wordt bezien vanuit de ogen van een hoofdpersonage wiens naam niet wordt genoemd en continu in de huid van een andere renner kruipt, naar gelang ‘het publiek’ wil wie hij is. Hij laat je de tour beleven en doorleven door zijn ogen en neemt je mee op de mooiste, maar vooral zwaarste (lees)reis van je leven.

Het was de zwaarste Tour de France ooit met 5,376 kilometer in 22 etappes en het is bijna niet voor te stellen, maar sommige mannen fietsten meer dan 17 uur over een etappe. Het was tevens het jaar dat het mogelijk was dat rijders die de Tour (tijdelijk) moesten verlaten door uitputting of kwetsuren vervangen konden worden door nieuwe rijders. Het concept werd echter al snel weer verbannen.

“Het gerammel van losse bouten en gekraakte gewrichten. Ze fietsen amper, wapperende benen, scheve knieën, iedere vorm beschadigd door 327 kilometer krakkemikkige weg […] Sommige mannen huilen terwijl ze van hun fiets stappen. Huilen met hun hoofd in hun handen.”

Recensie
Met nog amper twee weken te gaan alvorens de 104e Tour de France start sla ik (als echte TDF fan) vol verwachting en ongeduld dit boek open. Het is inmiddels 89 jaar geleden dat de 22e Tour de France op 17 juni 1928 startte in Parijs. Dat jaar reed er voor het eerst een Engelstalige ploeg mee, de mannen: Hubert Opperman, Harry Watson, Percy Osborn en Ernest Bainbridge spelen weliswaar een rol in dit boek, maar de grootste rol is weggelegd voor een fictief personage die verantwoordelijk is voor de rode draad, naast het wielrennen, door dit verhaal: de psychische gevolgen van de Eerste Wereldoorlog en zijn rol in de dood van zijn zusje. Hij overdenkt zijn verleden en die van zijn broer tijdens de ellenlange ritten over slechte wegen en hoge, ongeplaveide, rotspartijen.

“Ik dagdroom de dag uit en de nacht in. Een gewoonte en een die ik altijd gehad lijk te hebben. Ik luister naar deze mannen en hun gepraat en ik zweef weg in een wereld van dagdromen.”

Een feest van herkenning en een diepe bewondering voor het wielrennen van heel lang geleden. Het lijkt wel een compleet andere wereld dan nu. Waar je destijds je eigen fiets moest repareren én daar ook nog eens uren mee bezig kon zijn plukken ze tegenwoordig gewoon een nieuwe fiets van het dak of op z’n minst andere wielen van de achterbank. Sommige dingen veranderen echter nooit: de fietser moet het nog altijd zelf doen.

“Ik raak mijn dij aan en herinner mezelf aan de werkende spieren, het mechaniek van ledemaat en bot, de felle kramp terwijl ze golven en draaien, terwijl ze wattage en warmte produceren.”

Het is echter ook een boek waar je wel je aandacht bij moet hebben aangezien het niet altijd even duidelijk is wat de regels van deze ronde zijn. In mijn hoofd gingen mijn gedachten continu heen en weer terwijl ik dit verhaal aan het lezen was. Wat is waarheid en wat is verzonnen? Welke personages bestonden echt, welke personages niet? Wie speelde een echte rol in die Tour de France en welke zijn er voor het verhaal aan toegevoegd? Er is de wetenschap dat deze Tour echt heeft plaatsgevonden, maar tegelijkertijd is er ook de wetenschap dat het een roman is en dat er delen niet echt zijn. Dat leverde niet meer dan eens innerlijke dialogen bij mezelf op en al snel sloeg ik Wikipedia er op na. Wielrenners André Leducq, Maurice de Waele en Tourwinnaar Nicolas Frantz waren bestaande renners evenals vier van de vijf Australische en Nieuw-Zeelandse mannen. De hoofdpersonage zelf is fictief, evenals zijn grootste concurrent. De verweving van fictie en non-fictie is geniaal fascinerend en intrigerend.

Eenmaal begonnen aan dit boek kon ik niet anders dan door blijven lezen, dus toen de ochtend overging in de middag en vervloog in de nacht kon ik het verhaal niet sluiten, zelfs niet toen ik de woorden door de duisternis niet meer kon lezen. De prachtigste zinnen werden aaneengeregen door indrukwekkende, mooie, treffende woorden. Met pijn in het hart sloot ik het boek en liet ik personages voor wie ze waren.

“In Bordeaux schreeuwen ze: ‘Lang leve de Australiërs!’ We houden het tempo strak.”

De onzichtbare mijl – David Coventry
Paperback, 352 pagina’s, uitgeverij Atlas Contact
Bestel dit boek hier >>>>

NB Het is op de datum van publicatie van deze recensie, 17 juni 2017, 89 jaar geleden dat de beschreven Tour startte. De Tour de France start dit jaar op 1 juli.

Het bericht De onzichtbare mijl [recensie] verscheen eerst op .

Recensie
Wanneer je in een ruimte bent die verwarmd wordt door een houtvuur, zul je meerdere aangename ervaringen hebben. Het ruikt lekker, het knappen klinkt gezellig, vuur is intrigerend om naar te kijken en het is warm. Het is een warmte die op een andere manier verwarmd dan bijvoorbeeld een centrale verwarming doet. Deze warmte gaat helemaal naar binnen, komt in je lijf zitten waardoor je hem meedraagt wanneer je naar buiten gaat.

Bij houthakken denk ik aan mannen in geblokte shirts, met een flinke spiermassa, die wijdbeens met een bijl staan te hakken terwijl de stukken hout in het rond vliegen. Lekker standaard, want hout-hakken is niet alleen voor (stoere) mannen. Ik heb “vroeger” ook mogen helpen met hout hakken. Erg leuk om te doen, uitdagend om een stuk hout in één keer goed te klieven. En daarna met de kruiwagen naar het houthok rijden om het hout te stapelen natuurlijk.

Nu is er een compleet boek over hout verschenen: De man & het hout. Met als subtitel: “Het ideale boek voor iedereen (m/v) die een echte man wil zijn.

Het boek handelt over alles wat met hout te maken heeft. Volgens mij is het behoorlijk compleet: 240 pagina’s FSC-papier (jawel, gemaakt van hout dus) met prachtige foto’s en vooral veel informatie.

Hoofdstukken als “Het bos”, “Het hakblok” en “Het vuur” geven een ieder, ook lezers die niet de ambitie hebben een “echte man” te zijn, informatie over verschillende houtsoorten en technieken. Prima te gebruiken wanneer je graag je eigen haardhout hakt, maar ook interessant om gewoon door te lezen.

Het hoofdstuk “De stapel” geeft ook informatie, maar er staat ook een leuke opsomming van verschillende soorten houtstapels in, waarachter de omschrijving van het karakter van de stapelaar. Toom mij uw stapel hout en ik zeg u wat voor iemand u bent

Tussen de informatieve hoofdstukken in, staan stukken die “houtliefhebbers” als titel hebben en waar verschillende personen die iets bijzonders met hout hebben, belicht worden. Verder is er in het boek aandacht voor een stuk geschiedenis, en ook voor verschillende culturen.

Kortom: een bijzonder boek. Uitermate handig voor mensen die met hout werken, of hout willen verbranden of anderszins gebruiken, maar ook boeiend om over één onderwerp zo de diepte in te gaan en over zoveel aspecten te kunnen lezen.

De man en het hout – Lars Mytting
Paperback, 240 pagina’s, uitgeverij Atlas Contact
Bestel dit boek hier >>>>

Mijn vader heeft het boek inmiddels ook gelezen. Hieronder zijn mening:

Ja, hout zagen, klieven en dan stapelen.
Vooral goed laten drogen en daarna lekker gaan stoken.
Ja, die warmte is een beleving lekker, bij de houtkachel.
Wat heb je zoal nodig om zelf bomen om te zagen?
Ga als eerste naar een goede winkel, die goed kunnen adviseren.
Ga ook in gesprek met een houtvester  want bomen kappen is niet zonder gevaar.

Echter, het beste wat men kan doen in dit geval is dit boek te lezen.
Het staat vol bruikbare tips om hiermee aan de gang te gaan, of om op een boeiende manier te lezen hoe men te werk gaat.
Een geweldig boek.

Het bericht De man en het hout [recensie] verscheen eerst op .

Roué Verveer maakt zich zorgen over de opvoeding in Nederland. Over slappe ouders die geen grens trekken. Over kinderen die de regie overnemen in huis. Hij vergelijkt zijn strenge opvoeding in het Suriname van de jaren tachtig met de manier waarop hij zijn twee zonen opvoedt – Amsterdam jaren tien – en wat hij om zich heen ziet. Niet gehinderd door enige wetenschappelijke kennis van zaken, schrijft hij even geestig als bevlogen over Surinaamse ‘je gaat doen wat ik zeg’-ouders en Nederlandse ‘wil je broccoli of spinazie’-ouders. Waarom? Daarom! is een opvoedboek met een knipoog, vanuit een nieuw, Surinaams perspectief

Recensie
Een hele tijd geleden heb ik het boek “Strijdlied van een tijgermoeder” gelezen. Dit boek was door een Chinees-Amerikaanse moeder geschreven die samen met haar Joods-Amerikaanse man twee dochters heeft en hen een ‘Chinese opvoeding’ gaf. Totaal anders dan wij, in Nederland en België, gewend zijn en soms zat ik met gekrulde tenen medelijden te hebben met de dochters van Amy Chua. Toch gaf dit boek ook inzichten, want in het soft-en-meegaand-en-invoelend-en-ruimte-gevend opvoeden zoals velen van ons doen, is zeker ruimte voor verbetering.

En dat geldt ook voor Waarom? Daarom!, het boek wat Roué Verveer geschreven heeft. Maar gelukkig is het minder heftig qua emotionele aanpak en geeft het meer “ja, eigenlijk heb je wel gelijk” momenten bij het lezen. Wel vond ik de manier waarop hij uitlegt waarom slaan ook bij de opvoeding hoort tegen alles indruisen waar ik achter sta. Maar ondanks dat is heeft het boek ook mij als opvoeder, veel te bieden.

Roué Verveer is een Nederlander, in 1972 geboren in Suriname. In Nederland is hij bekend als cabaretier en acteur en zijn boek is humorvol geschreven. En eerlijk: het laat ook zijn twijfel en problemen als vader en opvoeder zien.

Roué Verveer vertelt over hoe hij de Nederlandse manier van opvoeden bekijkt en zet daar de manier van opvoeden uit Suriname tegenover. Niet omdat het één beter is dan het ander, maar omdat beide manieren anders zijn. De Surinaamse manier wordt verduidelijkt met prachtige uitspraken van “Tant’ Wonnie”, meestal heldere one-liners. Sowieso is het omslachtig formuleren ook niet iets wat bij het Surinaams opvoeden past. Recht voor zijn raap en duidelijk. Geen discussie mogelijk, maar wel op een manier waardoor kinderen begrijpen dat hun Waarom? met een eenvoudig Daarom! beantwoord wordt.

Eigenlijk is het erg duidelijk: de ouders/opvoeders stellen de regels vast en de kinderen houden zich er aan. Zonder zich af te vragen waarom, want dat hebben de ouders/opvoeders al gedaan. Klaar. En ook daar zit een heleboel in. Ik betrap me er regelmatig op dat ik een discussie aanga met een van mijn kinderen over waarom hij moet opruimen… (bijvoorbeeld, er zijn nog talloos andere voorbeelden aan te geven). Wanneer ik er aan denk zeg ik: “eerst luisteren, daarna kunnen we er over praten”, maar veel verder dan dat ga ik niet, en ik vergeet zelfs dat erg vaak, wat wel aangeeft dat het niet in mijn ‘systeem’ zit.

Bij een Surinaamse opvoeding hoort kennelijk ook slaan, of een tik uitdelen. Daar ben ik zelf pertinent op tegen en ik kan me dan ook niet vinden in de uitleg in het boek waarom dit goed zou zijn voor je kind. Slaan zal ik mijn kinderen niet doen, dan vind ik persoonlijk ook niet goed te praten, maar een beetje meer strengheid (eigenlijk duidelijkheid) kan in mijn opvoeding geen kwaad en daarom vond ik het erg waardevol en ook komisch om Waarom? Daarom! te lezen. Ik zal er zeker de voor de opvoeding van mijn kinderen goede dingen ter verbetering uit proberen te blijven halen!

Waarom? Daarom! – Roué Verveer
Opvoeden op z’n Surinaams
Paperback, 184 pagina’s, uitgeverij Atlas Contact
Bestel dit boek hier >>>>

Het bericht Waarom? Daarom! – Roué Verveer verscheen eerst op .

Tijdens een galadiner in het Amstel Hotel is de winnaar van de Libris Literatuurprijs 2015 bekend gemaakt. Deze prestigieuze literatuurprijs gaat dit jaar naar Adriaan van Dis (68 jaar) voor zijn roman Ik kom terug.

Andere genomineerden waren Esther Gerritsen (Roxy), Peter Terrin (Monte Carlo), Gustaaf Peek (Godin, held), Nina Weijers (De consequenties) en Kees ’t Hart (Teatro Olimpico).

Over “Ik kom terug“:

Na een lang leven van zwijgen en buitensluiten begint een moeder opeens te praten tegen haar zoon – aarzelende ontboezemingen over grensoverschrijdende liefde, verraad en drie oorlogen. Hij, een romanschrijver, mag haar biograaf worden, maar er is een voorwaarde: hij moet haar een zachte dood bezorgen. ‘Ik kom terug’ is een tragikomedie over het woeste leven van een vrouw die terugkijkt op haar eeuw.

Ik kom terug – Adriaan van Dis
Paperback, 288 pagina’s, uitgeverij Atlas Contact
Bestel dit boek hier >>>>

Het bericht Libris Literatuurprijs 2015 gewonnen door Adriaan van Dis verscheen eerst op .