“In het draaiend levenswiel kan zo een stok worden gestoken”.
Zo eindigt het Nawoord in het boek “Bijten op een Houtje” van Co Eppink. 
Hoewel deze overdenking betrekking heeft op het plotselinge overlijden van zijn neef Willie, die hem op een essentieel moment in zijn proces van schuldsanering onvoorwaardelijk financieel steunde, zal het voor veel mensen die – vaak buiten eigen schuld – geconfronteerd worden met deurwaarders, belastingdiensten en ten einde de raad de regels en procedures van de “Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen” doormaken, zo voelen: “er wordt een stok tussen de spaken van mijn wiel gestoken“.
Die stok die men voelt, heeft als eerste natuurlijk te maken met het onderuit gaan van het gevoel van eigenwaarde, schaamte en malen over “hoe heeft het zo ver kunnen komen“. Maar daarna de vernedering van de onbeschoftheid van de meeste incasso-bureau. En vervolgens de ontaarde bureaucratische procedures van formulieren, nog meer formulieren documenten en instanties die van elkaars bestaan niet willen weten. Je hebt als gewone burger heel veel geduld, doorzettingsvermogen en vaak ook agressiebeheersing nodig om de door onze overheid in stand gehouden jungle, te overleven.
Co Epping heeft dat hele proces, in alle eerlijkheid en dus worden dus ook de eigen fouten uitgemeten, uitvoerig, bijna stap voor stap beschreven. Van de wijze waarop beslag wordt gelegd op je salaris, het eigen besteedbaar inkomen voor drie jaar wordt vastgesteld, de post die naar de bewindvoerder wordt ‘omgeleid’, de bank-blokkade met een snelheid die toch het gevoel geeft van een uiterst efficiënt opererende overheid, en over dat je geen zeggenschap meer hebt over waar je wilt wonen en hoe je je geld uitgeeft.
Het boek leest als een spannende thriller wanneer het gaat over de einduitslag van iedere vraag of verzoek die aan de bureaucratie wordt gesteld en die in de jungle van de formulieren, zoekraken / niet ontvangen, doorverbinden naar andere instanties, personen en afdelingen verloren lijkt te gaan. De belastingdienst komt er nog redelijk goed van af (als je maar zegt wat je gaat doen, en nakomt wat je afspreekt).
Het meest ontluisterende voor mij als lezer, was de beschreven procedure voor de behandeling van de aanvraag van bijzondere Bijstand bij de gemeente Franeker. De bureaucratie, het vertragen, steeds weer om nieuwe documenten vragen, doorschuiven van dossiers, erg lange behandelingstijden; tot het moment dat de hoofdrolspeler de handdoek in de ring gooit en telefonisch zegt de aanvraag terug te trekken….. Toen was er met kerende post een bevestiging van zijn overgave.
Co Eppink is een begenadigd schrijver; het verslag is zeer persoonlijk, overtuigend en leest als een roman. De personen uit de bureaucratische jungle krijgen natuurlijk een fantasienaam en alleen de keuze van de namen maakt het boek bijzonder. Hij heeft het dus over ‘Mevrouw Bloedmooi’, Mevrouw Knalgas, Mevrouw Leidinglek, Heer Dagobert, Mevrouw Sleutelkluis, Mevrouw Woonhuis, Mevrouw Dakgoot, Mevrouw Werpgrind, Mevrouw Aanslag, Mevrouw Debet, Mevrouw Kloetzout. Tussen de hoofdstukken door schrijft de auteur ook nog gedichtjes met een speelse inslag. Hier het gedicht dat op de bladwijzer staat afgedrukt die men bij het boek mee krijgt geleverd:
Natuurlijk kunnen de preciezen onder ons altijd volhouden dat het toch echt een zaak is van “Eigen schuld, dikke bult” en in de grond van de zaak hebben ze ook gelijk. Maar zoals Marieke Henselman in haar inleiding al zegt:
… het in wel tachtig procent van de gevallen gaat om ‘niet kunnen’. De samenleving (lees overheid en wetgeving DA) is zó ingewikkeld geworden dat het voor een bepaalde groep ondoenlijk is om uit de problemen te blijven. … de focus op op de opstapelende problemen voor iemand met schulden, bijna automatisch leidt tot een vernauwde blik en ‘domme’ korte termijn oplossingen … Hulpverleners zouden meer echt moeten helpen en stress reduceren in plaats van vergroten.
En hoewel alle particuliere schuldenmakers er goed aan doen dit boek te lezen. is het wat mij betreft ook aanbevolen aan alle landelijke politici die in hun ivoren toren van oneindige vergezichten wetten en procedures bedenken die een gemiddelde burger niet kan volgen en snappen, en gemeentelijke politici en hulpverleners die moeten leren hulp te geven in plaats van procedures te verzinnen en tot op drie cijfers achter de komma stug en rücksichtslos toepassen.
Op de website van Co Eppink kan het boek voor € 19,95 besteld worden. Aanbevolen!
